สวัสดีค่ะเพื่อนๆ สอนอู้กำเมืองวันนี้จะมาสอนคำ สี่คำ ด้วยกันค่ะ คือคำว่า กั้น ,กั๊น,กั๊ดและ กั่ง คำเหล่านี้มีความหมายว่าอะไร และใช้ยังไง เดี๋ยวเราไปดูพร้อมๆกันนะคะ
เริ่มต้นที่คำแรก กั้น
กั้น แปลว่า..อด หรือกลั้นเอาไว้
ปกติจะใช้เมื่อเวลาเราอดทนหรืออดกลั้นในการทำอะไรสักอย่าง เช่น เมื่อกลั้นอุจจาระ ก็จะพูดว่า กั้นขี้,กลั้นปัสสาวะ ก็จะพูดว่า กั้นเยี่ยว, แต่ถ้าอยากกินอาหารแบบตายอดตายอยาก คนก็จะพูดกันว่า กั้นข้าวกั้นน้ำ
คำที่สอง กั๊น
กั้น ..แปลว่า..คั้น ,บีบ,หรือเค้น
คำนี้ปกติจะใช้เวลาคั้นน้ำผลไม้ คั้นกะทิ หรือใช้พูดในการบีบหรือเค้นที่ต้องใช้แรงและความพยายาม ตัวอย่างเช่น อิแม่ๆไปผ่ออุ้ยลอ กั้นบ่าป้าวเอากะทิ ไปแป๋งขะหนม กั้นไปกั้นมา ปอจะดีเป๋นลมท่าจะอิดขนาด..แปลว่า..แม่ๆ ไปดูยายหน่อย แกคั้นกะทิจะเอาไปทำขนม ไม่รู้ไปคั้นยังไงเกือบจะเป็นลม สงสัยเหนื่อยมาก
หรือ ยะก่อยๆก่ะ บ่าดีไปกั้นมันแฮง เดวมันก่อม้านเหียหมดละนะ ..แปลว่า.. เบาๆสิ อย่าไปบีบมันแรง เดี๋ยวก็ช้ำหมด
คำที่สาม กั๊ด
กั๊ด ..แปลว่า..แน่น หรืออิ่มมาก
ปกติจะใช้บอกอาการเวลารู้สึกแน่นส่วนต่างๆ เช่น แน่นท้อง ก็จะพูดว่า กั๊ดต้อง,แน่นหน้าอก ก็จะพูดว่า กั๊ดอก,แน่นจมูก หายใจไม่ออกก็จะพูดว่า กั๊ดดัง
และคำสุดท้าย กั่ง
กั่ง ..แปลว่า ลน ขาดสติ ทำอะไรไม่ถูก
คำนี้มักจะใช้เมื่อเวลามีคนอื่นหรือตัวเองเกิดอาการลนจนขาดสติ ตัวอย่างเช่น บ่าหล้าเหย ก่อยๆยะก่อได้ เป๋นกั่งเป๋นแก้น กำเดวมันจะลืมฮั้นลืมนี่เอาหนา..แปลว่า ..ไอ้หนูเอ้ย ค่อยๆทำก็ได้ ลนมากเกินไปเดี๋ยวจะได้ลืมนั่นลืมนี่เอานะ
คำว่ากั่ง นะคะ มีอีกความหมายหนึ่งคือ การละเมอ
เช่น ตะคืนอี่ป่อฝันหันอะหยัง กั่งดังขนาด..แปลว่า ..เมื่อคืนพ่อฝันอะไรเหรอคะ ละเมอเสียงดังลั่นเลย หรือ แอนๆฮ้องป่อมึงลอมันนอนกั่งฮั้นน่ะ ..แปลว่า..แอนๆเรียกพ่อให้ตื่นสิ พ่อกำลังนอนละเมออยู่
สนใจภาษาเหนือเพิ่มเติมดูได้ที่นี่
ยังไงก็ตามนะคะ คำทั้ง 4 คำนี้ คำพูดอาจจะคล้ายๆกัน แต่ความหมายคนละอย่างกันเลยทีเดียว สำหรับคนหัดฟังใหม่ๆเวลาฟังอาจจะงงอยู่บ้าง แต่ถ้าเอามาประกอบกับรูปประโยคแล้วจะเข้าใจว่าคนพูดกำลังพูดถึงอะไรค่ะ ถ้าใครอยากรู้ว่าคำพูดเหล่านี้ต้องพูดและออกเสียงยังไง สามารถดูได้ที่นี่ หรือคลิปด้านล่างได้เลยนะคะ
