ภาษาเหนือ หรือ คำเมือง เป็นภาษาท้องถิ่นทางภาคเหนือ ที่คนทางเหนือมักจะใช้พูดสือการต่อกัน คนพื้นที่อื่นๆเมื่อได้ฟังภาษาเหนือแล้ว จะรู้สึกถึงความไพเราะ อ่อนหวาน น่าฟัง จึงมีคนสนใจอยากเรียนรู้ภาษาเหนือ กันอยู่มาก ใครอยากพูดภาษาเหนือเป็น ไม่ว่าจะใช้สื่อสาร หรือเอาไว้พูดเล่นๆกับเพื่อน ถ้าไม่อยากเอ๊าท์ มาเรียนภาษาเหนือกับเราค่ะ
วันนี้จะมาสอน ถึงคำว่า ขี้ ทั้งหลายแหล่ในคำเมือง ว่าแต่ละคำพูดยังไงและหมายความว่าอะไรบ้าง เช่นเคยนะคะว่าสำเนียงที่จะใช้เป็นสำเนียงของทางเชียงรายนะคะ ในคำเมืองแต่ละที่พูดคล้ายๆกัน แต่สำเนียงจะไม่เหมือนกันค่ะ ทุกคลิปของช่องเราเป็นสำเนียงทางเชียงรายค่ะ และเราก็จะไปดูกันว่า คำว่า ขี้ ในแต่ละคำ หมายถึงอะไรกันบ้าง ไปดูพร้อมๆกันเลยค่ะ
ภาษาเหนือ ขี้ ในแบบต่างๆ
- ขี้ก้าน..แปลว่า..ขี้แพ้
- ขี้ขาก..แปลว่า..ขี้กลาก
- ขี้ข้าง..แปลว่า..สีข้าง
- ขี้ขุ่น..แปลว่า..ฝุ่น ฝุ่นละออง
- ขี้เขี้ยว..แปลว่า..ขี้ฟัน
- ขี้โขด..แปลว่า..ขี้โกรธ
- ขี้จ๊ะ..แปลว่า..ขยะแขยง
- ขี้จิ๊..แปลว่า..ขี้เหนียว
- ขี้จุ๊..แปลว่า..โกหก
- ขี้ัลัก..แปลว่า..ขโมย
- ขี้มิ้ง..แปลว่า..โมโหง่าย
- ขี้ไห้..แปลว่า..ขี้แย
- ขี้ค้าน..แปลว่า..ขี้เกียจ
- ขี้แค๊ป..แปลว่า..ขี้ยา
- ขี้แหละ..แปลว่า..อ่อนแอ ใจเสาะ
- ขี้ก๊ะ..แปลว่า..เห็นแก่กิน
- ขี้ขาง ..แปลว่า..หวง
- ขี้ปุ่ม..แปลว่า..พุง
- ขี้เปี๊ย..แปลว่า..คนผอมบาง ไม่ค่อยมีแรง
- ขี้กั่ง..แปลว่า..ตกใจง่าย
- ขี้ไคคู่..แปลว่า..ตะไคร่น้ำ
- ขี้จ่ม..แปลว่า..ขี้บ่น
- ขี้ซาก..แปลว่า..ของเหลือ
- ขี้เดือน..แปลว่า..ใส้เดือน
- ขี้ดอก..แปลว่า..ดอกเบี้ย
- ขี้ตืก..แปลว่า..พยาธิ
- ขี้ตู๊ด..แปลว่า..โรคผิวหนัง
- ขี้เติก..แปลว่า..เสมหะ
- ขี้เต้า..แปลว่า..ขี้เถ้า
- ขี้ตืกฟ้า..แปลว่า..ทากฟ้า
- ขี้เปอะ..แปลว่า..โคลน
- ขี้ฟ้อง..แปลว่า..ชั่งฟ้อง ขี้ฟ้อง
- ขี้แมงงุน..แปลว่า..ไฝ
- ขี้โย ..แปลว่า..เปลือกมะขามบด ใช้เป้นส่วนผสมของยาาเส้น
- ขี้สวก..แปลว่า..ดุร้าย
- ขี้เมี้ยง..แปลว่า..สนิม
- ขี้หักขำต้อง..แปลว่า..บอบช้ำภายใน หรือเจ็บป่วยอย่างแสนสาหัส
- ขี้หดตดหาย..แปลว่า..ตกใจกลัวสุดขีด
- ขี้แห้งจับใส่ต๋าหมา..แปลว่า..สำนวนเปรียบเทียบความชอบของคนเราที่ไม่เหมือนกัน เช่น คนหนึ่งบอกสวย บางคนบอกไม่สวย หรือ บางคนชอบ แต่บางคนไม่ชอบ เป็นต้น
- ขี้เย้อ..แปลว่า..เศษใบไม้
- ขี้แฮ้..แปลว่า..จักกระแร้
ภาษาเหนือ อื่นๆที่น่าสนใจ
คลิปภาษาเหนือ ขี้
ถ้าใครอยากพูดเป็นลองดูคลิปนี้นะคะ ว่าการออกเสียงเขาออกเสียงยังไง แต่ต้องขอบอกเอาไว้ก่อนนะคะ ว่า สำเนียงที่เราใช้สอนนั้น เป็นสำเนียงของทางเชียงรายค่ะ จริงๆแล้ว คำเมือง ในพื้นที่ภาคเหนือนั้น คำต่างๆจะพูดเหมือนกัน ความหมายคล้ายๆกัน แต่แตกต่างกันที่สำเนียงค่ะ และใครอยากรู้คำไหนเพิ่มเติมสามารถสอบถามกันเข้ามาได้นะคะ
